Ders 18 Risk Analizi Yapabilme

TAKTİK VE OPERASYONEL YETKİNLİKLER

🧠 Çevresel Farkındalık ve Risk Analizi Yapabilme ( Bölüm 5 )

Yakın koruma görevlisinin profesyonelliğini belirleyen en kritik unsurlardan biri, bulunduğu çevreye olan farkındalığı ve potansiyel riskleri önceden sezebilme kabiliyetidir. Bu yetkinlik, sadece koruma sağlanan bireyin fiziksel güvenliğini değil, aynı zamanda operasyonun genel başarısını doğrudan etkiler. Çevresel farkındalık (situational awareness) ve risk analizi, bir koruma görevlisinin en çok geliştirmesi gereken zihinsel becerilerden biridir.

Size bir telefon kadar yakınız WhatsApp 0532 761 0 761

🧭 Çevresel Farkındalık Nedir?

Çevresel farkındalık, bir koruma görevlisinin içinde bulunduğu ortamı tüm unsurlarıyla anlık olarak değerlendirebilmesi, değişiklikleri sezebilmesi ve bu bilgileri doğru eyleme dönüştürebilmesidir. Buna aşağıdakiler dâhildir:

Kişilerin davranışlarındaki tutarsızlıklar
Ortamdaki nesne ve objelerin anormalliği
Güzergâh üzerindeki değişiklikler (kapalı yollar, kalabalık vs.)
Psikolojik veya fiziksel tehdit sinyalleri

🧪 Risk Analizi Nedir?

Risk analizi, tehditlerin önceden tanımlanması, değerlendirilmesi ve önceliklendirilmesi sürecidir. Bu analiz sonucunda, koruma timi aşağıdaki konularda bilgi sahibi olur:

En muhtemel tehditler
En fazla zarara yol açabilecek senaryolar
Önleyici ve azaltıcı güvenlik önlemleri
Hangi durumlarda tahliye veya müdahale kararı alınacağı

🧰 Çevresel Farkındalık ve Risk Analizi Becerisinin Geliştirilmesi

1. ODA MODELİ (ABD Gizli Servisi Yaklaşımı)

O – Observe (Gözlemle)
D – Detect (Tespit Et)
A – Act (Harekete Geç)
ABD Gizli Servisi (United States Secret Service), ajanlarını eğitirken bu üç aşamalı modeli uygular. Gözlem, ortamın genelini taramakla başlar; ardından dikkat çeken bir nesne, kişi ya da davranış tespit edilir ve buna uygun reaksiyon geliştirilir.

2. Kırmızı-Beyaz-Sarı-Renk Kodlama Sistemi (USMC – ABD Deniz Piyadeleri)

Beyaz: Farkındalık yok
Sarı: Dikkatli ve rahat
Turuncu: Tehdit şüphesi
Kırmızı: Eylem zamanı
Bu sistem, koruma görevlisinin zihinsel uyanıklık seviyesini sürekli olarak yukarıda tutmasını sağlar.

3. İsrail Shin Bet Uygulamaları

Shin Bet ajanları, VIP’yi korurken sürekli 360 derece tarama yapar, insan kalabalığındaki davranış anormalliklerini algılayacak şekilde eğitilir. Özellikle bakış kaçırma, yön değiştirme, ellerin görünmemesi, aşırı terleme gibi mikro tepkiler tehdit olarak kabul edilir.

🧿 Uygulamalı Risk Analizi Aşamaları

Lokasyon Analizi:
- VIP’nin gideceği mekân, önceden keşif yapılır.
- Kaçış yolları, acil çıkışlar, dar alanlar belirlenir.
Kalabalık Analizi:
- Etkinliklerde kimlerin katılacağı, sosyal profilleri incelenir.
- Düşman gruplar, protestocular veya şüpheli kişiler listelenir.
Objektif Risk Tespiti:
- Kamerasız alanlar, loş ışık noktaları, otoparklar analiz edilir.
- Taşınabilir tehdit unsurları (çanta, kutu, valiz vb.) gözlemlenir.
Dinamik Risk Değerlendirmesi:
- Planlanan rotada değişiklik olursa anlık yeni değerlendirme yapılır.
- VIP’nin psikolojik durumu göz önünde bulundurularak aksiyon belirlenir.

🧠 Koruma Görevlisinin Zihinsel Hazırlığı

Sürekli “Eğer şimdi olursa ne yaparım?” zihniyetiyle hareket edilmelidir.
Dikkat dağınıklığına yol açacak etkenlerden uzak durulmalıdır (telefon, sohbet, yorgunluk).
Ekip içi sessiz iletişim ve göz teması her zaman hazır olmalıdır.

🔍 Pratik Uygulamalar

Senaryo eğitimi: Toplu taşıma, restoran, konser alanı gibi karmaşık ortamlarda eğitimler yapılmalı.
Fotoğraf analizi: Kalabalık içinde tehdit unsuru olan kişi veya cisimleri tespit etme alıştırmaları.
Drone destekli çevre taraması: Özellikle açık alan görevlerde çevresel analiz için ideal.

📌 Profesyonel Notlar

Çevresel farkındalık, sadece “bakmak” değil, “görmeyi bilmek”tir.
Risk analizi bir defalık değil, sürekli ve dinamik bir süreçtir.
Koruma görevlisi, sezgilerini, gözlemlerini ve teknik verileri birleştirerek analiz yapmalıdır.